O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2024-yil 19-apreldagi “Tavakkalchilikka asoslangan lotereyalar va o‘yinlarni tashkil etish hamda o‘tkazishni tartibga solishni takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PF-68-son qaroriga asosan 2025-yil 1-yanvardagi Oʻzbekistonda qimor oʻyinlari, lotereyalar va internet tarmogʻida bukmekerlik faoliyatini tashkil etishga (keyingi oʻrinlarda qimor oʻyinlari deb yuritiladi) ruxsat etiladi.
Insight, jamoatchilikning qimor o’yinlariga bo’lgan munosabati bo’yicha tadqiqot o’tkazdi va uning bunday faoliyatga jalb qilish darajasini aniqladi. Tadqiqotda butun O‘zbekistondan 1000 dan ortiq respondent ishtirok etdi.
So‘rovning asosiy natijasi: respondentlarning 52,9 foizi O‘zbekistonda qimor o‘yinlarini qonuniylashtirishni qo‘llab-quvvatlaydi yoki unga betaraf, 47,1 foizi esa buni qo‘llab-quvvatlamaydi.
Har bir inson ushbu mavzuga o’ziga xos tarzda yondashadi va ijobiy – salbiy tomonlarini topadi:
Ijobiy tomonlar
O‘zbekiston bo‘ylab respondentlarning 40,1 foizi – qimor o‘yinlarini qonuniylashtirishning ijobiy tomoni noqonuniy faoliyat yuritayotgan kompaniyalar sonining qisqarishi, 25,4 foizi – davlat daromadlarining ko‘payishini, 23,5 foizi esa – qonuniylashtirishning ijobiy tomonlari “yo’q”, deb javob bergan.
Xavotirlar va e’tirozlar
Respondentlarning 96,2 foizi – O‘zbekistonda qimor o‘yinlarini qonuniylashtirish bo‘yicha turli xavotirda. Qimor o’yinlariga moyil bo’lganlar sonining ko’payishi xavfi – respondentlarning 36,8%, yoshlar va turmush tarziga ta’siri – 35,0%, moliyaviy firibgarlik va jinoiy faoliyat – 27,6% tanlagan.
Qimor o’yinlarini tartibga solishga kelsak, 41,5% davlat nazoratini kuchaytirish zarur deb hisoblaydi, 38,9% reklama va voyaga yetmaganlarga kirishda qat’iy cheklovlar zarurligini ta’kidlaydi va 20,1% giyohvandlikka qarshi kurashish va o’yinchilarni xavflar haqida xabardor qilish uchun majburiy dasturlar kerak, deb javob berishdi.
Shuningdek, 25,7% moliyaviy operatsiyalarni litsenziyalash va tartibga solish zarurligini tanlagan. Shu bilan birga, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining Farmonidan allaqachon ma’lumki, Istiqbolli loyihalar milliy agentligi internet tarmog‘ida qimor o‘yinlari faoliyatini tartibga solish va litsenziyalash bo‘yicha vakolatli organ etib tayinlangan.
Bozor istiqbollari
Tadqiqotning quyidagi fikrlari O‘zbekistondagi qimor o‘yinlari bozori istiqbollarini, ham potensial o‘yinchilar, ham unda aniq ishtirok etmaydiganlar nuqtai nazaridan aks ettiradi.
Deyarli har 2-respondent qimor o’yinlariga qiziqmaydi. Respondentlarning 48,2 foizi qimor o‘yinlarida hech qachon qatnashmagan, 48,8 foizi esa 2025-yil 1-yanvardan keyin ham ishtirok etish niyatida emas.
Shu bilan birga, 31,0% davlat lotereyalarida qatnashgan, 15,2% esa boshqa turdagi qimor o’yinlarida qatnashgan.
So’rov natijalariga ko’ra, erkaklar (24,3%) qimor o’yinlarida ayollarga qaraganda (6,2%) ko’proq qatnashadilar.
Va nihoyat, respondentlarning 9,0 foizi qonun qabul qilingandan so‘ng qimor o‘yinlarida albatta ishtirok etishlarini, 42,2 foizi esa bunga shubha bildirgan va quyidagicha javob bergan.
- Ha, yo‘qdan ko‘ra ko‘proq – 11,9%;
- Javob berish qiyin – 15,3%;
- “Ha”dan ko‘ra yo‘q – 15,0%.
Qancha odam qimor o‘yinlari bilan shug‘ullanishini 2025-yil 1-yanvardan keyin aniqlaymiz, biroq O‘zbekistonda bunday xizmatlar bozorida bir necha million foydalanuvchi borligi va qonuniylashtirishga hamma ham qarshi emasligi allaqachon ma’lum bo’ldi.
